Dulowa vs Karniowice: Przyroda

W tym roku ciąg dalszy naszych odkryć.

W poszukiwaniu oznak wiosny w Karniowicach
/strona zachodnia/

źródło: zasoby własne

Gdy wchodziliśmy w las bukowy zobaczyliśmy żółty kwiatek. Okazało się, że był to

ZIARNOPŁON WIOSENNY.

źródło: zasoby własne

Jest to wieloletnia roślina zielna, całkowicie mrozoodporna, w Polsce jest gatunkiem pospolitym. Szkodnikiem ziarnopłonu jest ślimak. Ziele ziarnopłonu ma pewne własności lecznicze i dawniej było używane w medycynie ludowej. Młode liście są jadalne, dawniej ludność wiejska wczesną wiosną (na tzw. przednówku) z głodu spożywała młode liście ziarnopłonu, uważając je za smaczne warzywo. Jednak starsze liście stają się gorzkie i trujące.

Podczas spaceru na naszej drodze pojawiały się bardzo ciekawie ukształtowane drzewa....

źródło: zasoby własne

Gdy wchodziliśmy już w las na polance zobaczyliśmy roślinę, która należy do chronionych jest to

DZIEWIĘĆSIŁ.

źródło: zasoby własne

Jest rośliną chronioną. Występuje głównie w rejonach górskich takich, jak Karpaty (Beskidy, Pieniny, Tatry), Sudety. Można ją także spotkać w innych rejonach kraju na wapiennych i suchych podłożach (wzgórzach). Szczególnie dobrze rozwija się na glebach słabych, piaszczysto - gliniastych o zasadowym lub obojętnym pH i małej wilgotności. Dziewięćsił bezłodygowy jest często mylony z ostem lub dziewięciornikiem.

Krystian nieźle sobie radził w roli fotoreportera, a Adam nie miał nic przeciwko pozowaniu do zdjęć :)

źródło: zasoby własne

Na uroczych brzegach leśnych wąwozów można było zaszaleć, biegając i tocząc koleżeńskie potyczki.

źródło: zasoby własne

W lesie Jakub przechodząc obok wielkiej kałuży, zauważył w niej jakieś dziwne galaretowate kulki, okazało się, że jest to

skrzek.

Była to forma skrzeku zwana kłębami. Poniżej kilka informacji...

Skrzek – jedna z form składania jaj przez płazy, charakteryzująca się tym, że jaja składane są grupowo, co zapewnia im ochronę, przede wszystkim przed wysychaniem i wrogami naturalnymi. Formy skrzeku mogą być różne. U płazów ogoniastych są to:

-grona (skupiska jaj niepołączonych ze sobą),

-sznury (jaja leżące w jednym rzędzie i połączone ze sobą galaretowatym sznureczkiem),

-torebki jajowe ,

-kłęby (jaja połączone ze sobą, tj. sklejone osłonkami w galaretowatą masę);

U płazów bezogonowych są to:

-pakiety (stosunkowo mała liczba jaj sklejonych osłonkami),

-kłęby (duża liczba jaj sklejonych osłonkami w galaretowatą masę),

-sznury (jaja znajdują się w wydłużonym sznurze).

Rozmnażanie żab i ropuch różni się zasadniczo tylko rodzajem składanego skrzeku (jaja płazów). Mianowicie żaby składają skrzek w postaci okrągłej, zbitej kuli, a ropuchy swoje jaja składają w postaci podwójnego sznura, który oplątywany jest o rośliny wodne lub patyki leżące na dnie zbiornika wodnego. Powodem owijania skrzeku o różne rośliny jest dbałość ropuch o swoich jeszcze nie rozwiniętych potomków. Skrzek, który opadnie na dno jeziora w mule jest narażony na zły rozwój skrzeku, jeżeli jaja opadną na dno spowodują ogromne straty, gdyż jedna para ropuch składa od 2000 – 4000 jaj. Jaja obu gatunków, otoczone są białkową osłonką, która chroni jaja przed zgnieceniem jak i przed drapieżnikami.

źródło: zasoby własne

W lesie wśród liści dostrzegliśmy delikatny błękitny kwiatuszek to fiołek wonny

źródło: zasoby własne

Bylina wysokości 5-20 cm, z kłączem, o podnoszącej się, nagiej łodydze. Liście na zewnętrznej stronie słabo owłosione, karbowane; odziomkowe sercowate i długoogonkowe w różyczce; łodygowe mniejsze, sercowato-jajowate, na krótszych ogonkach. Kwiaty osadzone na długich szypułkach, czerwonawo-fioletowe, do 3 cm długości, z ciemnofioletową, długą ostrogą, przeważnie zagiętą ku górze. Występowanie : Południowa i środkowa Europa. W Polsce na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Rośnie w lasach liściastych, mieszanych i iglastych, na glebach próchniczych i luźnych, chętnie na wapiennym podłożu.

Na koniec naszej wyprawy w okolicach Ostrej Góry, zobaczyliśmy wiosnę w postaci kwitnącej dzikiej wiśni.

źródło: zasoby własne

Jesienna wyprawa do Puszczy Dulowskiej

Puszcza Dulowska zajmuje dużą część zachodniego skraju Rowu Krzeszowickiego, części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. W tej części nosi on nazwę Niecki Dulowskiej. Od południa ogranicza ją Grzbiet Tenczyński, którego zachodni fragment nosi nazwę Bloku Płaziańskiego. Gęsta sieć rzek tworzy tu rozległe źródlisko rzeczki Chechło, w związku, z czym lasy układają się w ciekawą mozaikę. Na krańcu puszczy powstaje Park Rozrywki RMF FM źródło: krzeszowiceone.pl

- dojazd od Rudna i zamku Tenczyńskiego czarnym szlakiem rowerowym (3,2 km). Po puszczy można wygodnie przemieszczać się rowerem, korzystając z dobrych dróg oraz szlaków rowerowych: niebieskiego z zamku Tenczyńskiego nad zalew Chechło, czarnego do Alwernii, Regulic i na Lipowiec oraz czerwonego z Trzebini.

Informacje przygotował : Jakub Malczyk

W pewne jesienne popołudnie udaliśmy się do lasów

Puszczy Dulowskiej.

źródło: zasoby własne

Ruszyliśmy spod kapliczki na ulicy krakowskiej.

źródło: zasoby własne

Kiedy stanęliśmy na rozstaju dróg, nie wiedzieliśmy którą z dróg wybrać.

źródło: zasoby własne

...postanowiliśmy pójść drogą tzw. alwerską.

źródło: zasoby własne

Wycieczka rozpoczęła się z drobnym opóźnieniem ponieważ czekaliśmy na Jakuba, który się spóźnił.

źródło: zasoby własne

W puszczy znajduje się dużo tablic edukacyjnych o faunie i florze, która tam występuje.

źródło: zasoby własne źródło: zasoby własne

źródło: zasoby własne

Puszcza to raj dla rowerzystów, znajduje się tam wiele tras rowerowych.

źródło: zasoby własne

Mogliśmy rozpoznawać kierunki świata zarówno poprzez obserwację mchu na pniach drzew jak i korzystając z aplikacji w komórkach. Zarówno metoda naturalna jak i nowoczesna nie zawiodły wskazały ten sam kierunek. Według przedmiotów terenowych. W dni pochmurne kierunek północy wskazuje mech porastający kamienie i pnie samotnych drzew od tej strony (ich kora jest także ciemniejsza). Korony drzew stojących osobno rozrastają się silniej od strony południowej.

źródło: zasoby własne

Informacje przygotował : Kacper Czarnecki

W puszczy Kacper i Jakub walczyli niczym Obi-Wan i Skywalker, lecz świetlne miecze zastąpili długimi kępkami traw.

źródło: zasoby własne

Wracaliśmy gdy już mocno zmierzchało, zaczęliśmy wymyślać historię o duchach, które czaiły się za każdym krzakiem. Było bardzo intrygująco i zabawnie :)

źródło: gify.net

Martwica Karniowicka w piękne październikowe popołudnie.
/strona wschodnia Karniowic/

W odległości około kilometra od Psar znajduje się geologiczny ewenement na skalę światową zwany "martwicą karniowicką". Powyżej terenu wsi Karniowice, na obszarze 6 km kw. zobaczyć można pokłady grubego, na 2 do 6 metrów, niezwykłego wapienia. Jego wyjątkowość polega na tym, że jest to jedyne miejsce na świecie, gdzie wapienie uformowały się nie w morskiej lecz słodkiej wodzie. Martwica została odkryta w 1870 r. przez krakowskiego botanika Mariana Raciborskiego. Posiada ona masywną, porowatą budowę o strukturze zrostowej, zawierającą w swym składzie liczne skamieliny słodkowodnych ślimaków, glonów i sinic.W pogodne dni możemy stamtąd zobaczyć piękną panoramę okolicy z ruinami zamku w Rudnie. To jedyne takie miejsce na ziemi!

Informacje przygotował : Krystian Pytlik